Osobom, które wniosek o podjęcie wypłaty emerytury zgłoszą w ciągu miesiąca od otrzymania decyzji o przyznaniu emerytury – wypłata emerytury przysługuje od miesiąca, w którym już nie pozostawały w tym samym zatrudnieniu, co przed nabyciem emerytury. Przykład: Decyzją z dnia 28 lutego 2011 r. Dzięki obowiązującym przepisom możliwe stało się przyznanie, przeliczenie lub podjęcie wypłaty świadczenia za cały okres epidemii. Wniosek o emeryturę z datą wsteczną tylko podczas - Jeżeli więc wniosek o podjęcie wypłaty emerytury w związku z zakończeniem zatrudnienia zostanie złożony w okresie od 1 kwietnia 2021 roku do 31 marca 2022 roku, czyli w okresie Pierwsze wypłaty czternastej emerytury już 1 września - ZUS. Ustalanie uprawnień do świadczeń. Dobrowolna wpłata na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych. Wysokość zwaloryzowanych skladek na ubezpieczenie emrytalne. Podstawa wymiaru emerytur i rent. Zmniejszenie lub zawieszenie świadczeń pracujących emerytów i rencistów. W odwołaniu od powyższej decyzji A. B. wniósł o jej zmianę i podjęcie wypłaty emerytury od dnia 1 lipca 2020 roku oraz o zasądzenie na jego rzecz od organu rentowego kosztów procesu według norm przepisanych. Odwołujący wskazał, iż, składając w dniu 14 lipca 2020 roku wniosek o prawo do emerytury, złożył jednocześnie wniosek Make the steps below to fill out Zus rz ozs 01 online easily and quickly: Sign in to your account. Log in with your credentials or register a free account to try the product prior to choosing the subscription. Upload a document. Drag and drop the file from your device or import it from other services, like Google Drive, OneDrive, Dropbox, or an 6QSW1. 123RF O okresową emeryturę kapitałową mogą się ubiegać tylko kobiety. Warunkiem jej uzyskania jest prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz odpowiednia wysokość zgromadzonych środków na subkoncie w ZUS. Okresowa emerytura kapitałowa przysługuje kobietom, które urodziły się po 31 grudnia 1948 roku oraz należą do otwartego funduszu emerytalnego (OFE), ukończyły 60 lat, czyli osiągnęły powszechny wiek emerytalny dla kobiet, mają ustalone prawo do emerytury na nowych zasadach, mają na subkoncie w ZUS zapisaną sumę środków, która w ostatnim dniu miesiąca przed miesiącem, w którym Zakład przyznał emeryturę na nowych zasadach, jest równa lub wyższa od dwudziestokrotności dodatku pielęgnacyjnego. Okresowa emerytura kapitałowa należy się od dnia, w którym przyznano emeryturę na nowych zasadach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych do dnia poprzedzającego dzień, w którym kobieta osiągnie powszechny wiek emerytalny przewidziany dla mężczyzny (czyli 65 lat) chyba, że prawo to wygaśnie wcześniej. – Jeśli tak się stanie, to w dniu, w którym kobieta ukończy 65 lat, z urzędu ponownie ZUS ustali wysokość emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik ZUS województwa kujawsko-pomorskiego. Uwaga! Prawo do okresowej emerytury kapitałowej wygasa tylko w dwóch przypadkach. Pierwszy to śmierć osoby pobierającej to świadczenie, a drugi to sytuacja, gdy wyczerpią się środki zapisane na jej subkoncie. Przeczytaj także: Kiedy opłaca się przeliczyć emeryturę Ile środków trzeba mieć zgromadzonych na subkoncieOkresową emeryturę kapitałową wypłaca się wraz z emeryturą na nowych zasadach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Jednym z warunków, które należy spełnić, aby otrzymać okresową emeryturę kapitałową, jest odpowiednia suma zgromadzonych środków na subkoncie w ZUS. Powinna być równa lub wyższa od dwudziestokrotności dodatku pielęgnacyjnego. Od 1 marca 2018 roku do 28 lutego 2019 roku dwudziestokrotność dodatku pielęgnacyjnego wynosi 4316,80 zł (20 x 215,84 zł). Jeżeli na subkoncie jest za mało środków, wówczas środki te ZUS doliczy do podstawy, od której obliczana jest emeryturę z FUS. Zobacz też: Niższy wiek emerytalny: czy Polacy masowo z korzystają z nowego przywileju? Jak ZUS ustala wysokość okresowej emerytury kapitałowejNa podstawę obliczenia emerytury kapitałowej składają się: składki na ubezpieczenie emerytalne, które zostały zapisane na indywidualnym koncie w ZUS z uwzględnieniem ich waloryzacji, zwaloryzowany kapitał początkowy, środki zapisane na subkoncie w ZUS z uwzględnieniem ich waloryzacji. Emerytura z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych po ponownym ustaleniu jej wysokości nie może być niższa od dotychczasowej sumy emerytury z FUS oraz okresowej emerytury kapitałowej. Uwaga! Okresowa emerytura kapitałowa to wynik podzielenia środków zapisanych na subkoncie w ZUS przez średnie dalsze trwanie życia osoby z w naszym wieku. Średnie dalsze trwania życia ustalane jest na podstawie tablic średniego dalszego trwania życia. Są one ogłaszane corocznie przez prezesa GUS w „Monitorze Polskim” i obowiązują od 1 kwietnia do 31 marca następnego roku kalendarzowego. Przeczytaj też: Za niższy wiek emerytalny zapłacą pracownicy, emeryci i przedsiębiorcy Czy ZUS zawiesi okresową emeryturę kapitałową, gdy pracujemyJeśli bezpośrednio przed dniem, w którym nabyłyśmy prawo do emerytury, będziemy zatrudnione, ZUS zawiesi wypłatę emerytury. Wypłaci ją i ponownie obliczy jej wysokość, gdy złożymy wniosek o podjęcie wypłaty emerytury oraz dokument, który potwierdzi, że rozwiązałyśmy stosunek pracy. Czy zachowamy prawo do okresowej emerytury kapitałowej, jeśli ZUS przyznał ją nam przed 1 października 2017 roku? W takim przypadku zachowamy prawo do tej emerytury aż do dnia poprzedzającego dzień, w którym osiągniemy podwyższony wiek emerytalny ustalony według przepisów obowiązujących do 30 września 2017 roku przewidziany dla mężczyzny, który urodził się w tym samym roku i miesiącu, co my. Chyba, że nasze prawo do okresowej emerytury kapitałowej wygaśnie wcześniej. Możemy również złożyć wniosek o ponowne ustalenie emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tzw. emerytury docelowej) przed tym terminem pod warunkiem, że ukończyłyśmy 65 lat. Jeśli nie złożymy takiego wniosku, to po dniu, w którym osiągniemy podwyższony wiek emerytalny przewidziany dla mężczyzny, ZUS przeliczy naszą emeryturę z urzędu. Warto również wiedzieć jak ZUS wyliczy wysokość tzw. emerytury docelowej. Otóż jej wysokość to wynik podzielenia podstawy jej obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku, który osiągnęłyśmy w dniu, w którym złożyłyśmy wniosek według obowiązującej w tym dniu tablicy trwania życia. – Emerytura w przeliczonej wysokości będzie nam przysługiwać od miesiąca, w którym złożymy wniosek o jej przeliczenie, jednak nie wcześniej niż od dnia, w którym ukończymy 65 lat – podsumowuje Krystyna Michałek. Zobacz też: Dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ZUS – kto może je mieć i na jakich zasadach? Sprawdź ogłoszenia: Praca Aby otrzymać emeryturę z ZUS, poza spełnieniem określonych przez ustawę przesłanek konieczne jest wystąpienie z wnioskiem zawierającym żądanie przyznania takiego świadczenia. Sam wniosek można złożyć na kilka sposobów. Podpowiadamy jakie są opcje i krok po kroku przeprowadzamy przez sam wniosek. Żądanie przyznania świadczenia może zostać złożone na piśmie, ustnie do protokołu w organie rentowym albo elektronicznie – przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE). Aby skorzystać z możliwości złożenia wniosku elektronicznie, wymagane jest założenie konta na PUE ZUS oraz profilu zaufanego na Elektronicznej Platformie Usług Administracji Publicznej (ePUAP) lub posiadanie bezpiecznego podpisu elektronicznego. Wniosek o emeryturę składa osoba uprawniona do przyznania świadczenia lub jej przedstawiciel ustawowy. Warunkiem uzyskania emerytury jest osiągnięcie wieku emerytalnego i posiadanie okresów składkowych i nieskładkowych w ilości określonej w ustawie. Wraz z wnioskiem należy złożyć wymagane przepisami załączniki. Na podstawie złożonych dokumentów ZUS wszczyna postępowanie emerytalne skutkujące przyznaniem emerytury lub odmową prawa do niej. Krok po kroku jak wypełnić wniosek o emeryturę? 1. Zbierz wszystkie dokumenty poświadczające okresy zatrudnienia oraz wysokość zarobków. 2. Pobierz i wypełnij wniosek o przyznanie emerytury (EMP) – możesz otrzymać bezpośrednio w placówce ZUS albo wydrukować ze strony internetowej Wypełnij WIELKIMI LITERAMI, Pola wyboru zaznacz znakiem X, Wypełnij kolorem czarnym lub niebieskim (nie ołówkiem). Dane wnioskodawcy W części tej należy podać: numer PESEL, rodzaj, serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość, jeśli wnioskodawca nie ma numeru PESEL, NIP, jeśli jest on identyfikatorem podatkowym wnioskodawcy, imię i nazwisko, datę urodzenia, płeć – poprzez wskazanie K-kobieta, M-mężczyzna, nazwisko rodowe (zgodne z aktem urodzenia), poprzednio używane nazwiska, imię ojca i matki, numer telefonu, co ułatwi organowi rentowemu kontakt z wnioskodawcą w jego sprawie. Dane dotyczące adresu wnioskodawcy W formularzu bezwarunkowo należy wpisać adres zameldowania na pobyt stały w Polsce/adres ostatniego zameldowania na pobyt stały w Polsce/adres miejsca pobytu w Polsce oraz adres do korespondencji. W danych dotyczących adresu do korespondencji trzeba dodatkowo podać nazwę państwa, jeśli adres jest inny niż polski. Wymagane jest podanie aktualnego adresu zamieszkania wnioskodawcy, jeżeli adres ten jest inny niż adres zameldowania na pobyt stały w Polsce. Zakres wniosku Ta część formularza składa się z czterech punktów. Pierwszy z nich nie wymaga wypełnienia, stanowi on bowiem oświadczenie, że wnioskodawca wnosi o przyznanie emerytury. Kolejne punkty dotyczą odpowiednio: – wyboru wariantu dotyczącego przyjęcia do obliczenia podstawy wymiaru emerytury zarobków z konkretnego okresu lub podstawy wymiaru wcześniej przyznanej renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury przyjętej do ustalenia świadczenia przedemerytalnego, przy czym z uwagi na zawiłość tematyki związanej z ustalaniem podstawy wymiaru starej emerytury w przypadku wniosku o to świadczenie warto zaznaczyć, aby do emerytury przyjąć zarobki pozwalające na ustalenie najkorzystniejszej kwoty świadczenia – prośby o obliczenie wysokości emerytury według nowych zasad, jeżeli jest ona wyższa od obliczonej na dotychczasowych zasadach – dotyczy ona ubezpieczonego, który spełnia łącznie następujące warunki: urodził się przed 1 stycznia 1949 r., spełnia warunki do uzyskania emerytury ustalanej i obliczanej według dotychczasowych zasad, kontynuował ubezpieczenia emerytalne i rentowe po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego, – prośby o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w ofe na dochody budżetu państwa, jeśli wnioskodawca przystąpił do ofe i ubiega się o przyznanie wcześniejszej emerytury, to powinien złożyć wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w ofe na dochody budżetu państwa. Oświadczenia wnioskodawcy W tej części wniosku wnioskodawca składa oświadczenie, czy: złożył obecnie wniosek lub pobiera któreś z wymienionych (w pkt 1 oświadczenia) świadczeń; jeśli nie składał wniosku o żadne ze świadczeń lub też nie pobiera żadnego świadczenia, dokonuje wyboru pola – nie dotyczy, złożył wniosek o świadczenie lub ma przyznane któreś z wymienionych (w pkt 2 oświadczenia) świadczeń; jeśli nie składał wniosku lub nie ma przyznanego żadnego świadczenia, dokonuje wyboru pola – nie dotyczy, jeśli wnioskodawca złożył wniosek o świadczenie/ma przyznane świadczenie, powinien podać odpowiednią instytucję (spośród wskazanych) oraz miejscowość siedziby tej instytucji, a także numer sprawy, pobiera któreś ze wskazanych (w pkt 3 oświadczenia) świadczeń wraz z podaniem jednostki, która wypłaca to świadczenie oraz numerem sprawy albo dokonać wyboru pola – nie dotyczy, po przyznaniu emerytury zamierza lub nie osiągać przychody w wysokości niepowodującej zawieszenia lub zmniejszenia emerytury/powodującej zmniejszenie emerytury/powodującej zawieszenie emerytury (punktu tego nie wypełnia wnioskodawca, który osiągnął powszechny wiek emerytalny), pozostaje nadal w stosunku pracy w Polsce lub za granicą; jeśli tak, to powinien podać wszystkich pracodawców, z którymi trwa stosunek pracy oraz kiedy nastąpi jego rozwiązanie, emeryturę przekazywać na podany we wniosku adres zameldowania/zamieszkania/do korespondencji lub na rachunek bankowy w Polsce, ma okresy ubezpieczenia/zamieszkania za granicą w państwach członkowskich Unii Europejskiej (UE)/Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) albo w państwach, z którymi Polska zawarła umowy dwustronne o zabezpieczeniu społecznym; jeśli tak, to wnioskodawca powinien wypełnić dodatkowo formularz E 207 PL oraz załącznik EMZ, wnioskodawca prosi o odroczenie przyznania emerytury z danego państwa. 3. Do wniosku dołącz dokumenty, poświadczające twój staż pracy (czyli okresy zatrudnienia składkowe i nieskładkowe). Wpisujesz te okresy chronologicznie w kwestionariuszu ZUS Rp-6 podając daty rozpoczęcia i zakończenia każdego okresu oraz rodzaj posiadanego dokumentu na ich potwierdzenie. Mogą to być świadectwa pracy i wszelkie dowody z akt osobowych (np. mianowanie, powołanie) z firm, w których wcześniej pracowałeś, legitymacje ubezpieczeniowe zawierające odpowiednie wpisy o zatrudnieniu, a jeśli przedsiębiorstwo, w którym pracowałeś nie istnieje – zaświadczenia z archiwów (informację o miejscu przechowywania dokumentacji znajdziesz w bazie zlikwidowanych zakładów pracy zamieszczonej na stronie internetowej ZUS ). 4. Dołącz dokumenty potwierdzające twoje zarobki. Podstawowym dokumentem potwierdzającym wysokość twojego wynagrodzenia jest zaświadczenie wystawione przez pracodawcę na druku Rp-7 na podstawie dokumentacji płacowej pracownika. Jeśli jej nie ma, pracodawca może wystawić zaświadczenie Rp-7 na podstawie dokumentacji osobowej (np. umowy o pracę, świadectwa pracy). Wysokość zarobków można też potwierdzić wpisami w legitymacji ubezpieczeniowej. Jeśli prowadziłeś działalność gospodarczą, wystarczy podać NKP (numer konta płatnika) – ZUS ma twoje dokumenty. Tak samo – gdy pracowałeś w firmie zatrudniającej do 20 osób, a twój pracodawca opłacał składki. Okresy pracy zarobkowej ( umowy o pracę, umowy agencyjnej lub zlecenia, pracy nakładczej, pracy w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych) możesz udowodnić przedstawiając następujące dokumenty: zaświadczenie wystawione przez pracodawcę na druku ZUS Rp-7 legitymację ubezpieczeniowa z wpisanymi okresami zatrudnienia oraz wysokością zarobków, w tym datę rozpoczęcia i zakończenia pracy, rodzaj wykonywanej pracy, kwotę wynagrodzenia oraz rok, w którym to wynagrodzenie zostało osiągnięte, a także podpis pracodawcy lub upoważnionego pracownika i jego pieczątkę służbową zaświadczenie z archiwum uprawnionego do potwierdzania dokumentacji płacowo-osobowej Uwaga! Jeśli nie możesz uzyskać zaświadczenia ZUS Rp-7 (bo np. pracodawca już nie istnieje, a wcześniej nie zadbałeś o ten dokument), a nie masz też legitymacji ubezpieczeniowej, powinieneś poszukać dokumentacji osobowo-płacowej w archiwum lub u prywatnego przechowawcy. Ważne! Dokumenty dotyczące zatrudnienia powinny być dołączone do wniosku w oryginale, mogą to być także poświadczone notarialnie odpisy, wypisy i kserokopie. 5. Złóż wniosek Wniosek składasz w oddziale lub inspektoracie ZUS zgodnie ze swoim miejscem zameldowania na pobyt stały. Możesz również zwrócić się do pracodawcy, aby przesłał całość dokumentacji emerytalnej do właściwej jednostki ZUS, jednak nie jest to jego obowiązkiem. Wniosek o emeryturę możesz również przesłać drogą elektroniczną pod warunkiem, że dysponujesz podpisem elektronicznym albo korzystasz z tzw. profilu zaufanego nadanego (ePUAP). Jednak i tak nie unikniesz wizyty w ZUS, ponieważ dołączone do wniosku dokumenty, trzeba przekazać w formie papierowej (inaczej ZUS wezwie cię do uzupełnienia dokumentacji). źródła: .........................., 2014 - ........ - ........ Wnioskodawca: .................................. (imię, nazwisko, adres, PESEL) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w ......................................... ul. ...................................................... Nr emerytury ............................................... Wniosek o wypłatę zawieszonej emerytury wraz z odsetkami Na podstawie art. 7 Ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o ustaleniu i wypłacie emerytur do których prawo uległo zawieszeniu w okresie od dnia 1 października 2011 r. do dnia 21 listopada 2012 r. ( z 2014 r., poz. 169 ) wnoszę o wypłatę zawieszonej na podstawie decyzji ZUS z dnia ......... r., nr ............ mojej emerytury z uwzględnieniem waloryzacji oraz odsetek ustawowych w okresie od 1 pażdziernika 2011 r. do 21 listopada 2012 r. Uzasadnienie Prawo do emerytury nabyłam/nabyłem z dniem .......... r. , nr decyzji .......... r. Wypłata należnego mi świadczenia została wstrzymana na podstawie decyzji ZUS z dnia ......... r. w sprawie o nr .............. ZUS powołał się wtedy na art. 28 Ustawy z 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw ( 2010, Nr 257 poz. 1726). Od dnia 19 lutego 2014 roku obowiązuje Ustawa z dnia 13 grudnia 2013 r. o ustaleniu i wypłacie emerytur do których prawo uległo zawieszeniu w okresie od dnia 1 października 2011 r. do dnia 21 listopada 2012 r. ( z 2014 r., poz. 169 ), która nakazuje organowi rentowemu wypłatę wcześniej zawieszonej emerytury na wniosek osoby zainteresowanej z uwzględnieniem waloryzacji oraz z ustawowymi odsetkami ( art. 4 ustawy). Niniejszy wniosek jest konieczny i uzasadniony. Należność proszę o przekazać na rachunek bankowy nr .................................. w Banku ....................................... .......................................... (podpis wnioskodawcy) Załącznik: - zaświadczenie pracodawcy o przychodach z roku 2011 i 2012 kopii dowodu osobistego lub paszportu ubezpieczonej osoby w przypadku nie ukończenia 60. roku życia urzędowego dokumentu potwierdzającego nabycie uprawnień emerytalnych lub rentowych. Jeżeli przedstawione dokumenty okażą się niewystarczające do podjęcia decyzji o wypłacie świadczenia, poinformujemy Cię, czego będziemy dodatkowo potrzebować do ustalenia odpowiedzialności lub wysokości wypłaty. Wszystkie dokumenty powinny być dostarczone w oryginałach lub czytelnych kopiach potwierdzonych za zgodność z oryginałem. Jest kilka możliwości, żeby przejść na emeryturę przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Jaka jest wysokość emerytury nauczycielskiej według obowiązujących zasad i jak ją obliczyć dla nauczycieli urodzonych po 31 grudnia 1948 r.? Wszystko zależy od tego, czy ubiegasz się o emeryturę nauczycielską przewidzianą w art. 88 Karty Nauczyciela, czy o emeryturę, przysługującą po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn). Emeryturę nauczycielską obliczymy według dotychczasowych zasad. A przyznamy Ci ją, gdy spełniłeś warunki określone w art. 88 Karty Nauczyciela, tj.: do 31 grudnia 2008 r. masz 30 lat zatrudnienia, w tym 20 lat pracy nauczycielskiej lub 25 lat zatrudnienia, w tym 20 lat pracy nauczycielskiej w szkolnictwie specjalnym, rozwiążesz stosunek pracy, zgłosisz wniosek o emeryturę przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Emeryturę nauczycielską przyznamy Ci również jeżeli: przed 1 października 2017 r. nie osiągnąłeś podwyższonego wieku emerytalnego, ale osiągnąłeś wiek 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, albo wiek ten osiągniesz w okresie od 1 października 2017 r. do 31 sierpnia 2018 r., do 31 grudnia 2008 r. spełniłeś wymienione wyżej warunki stażowe, zgłosisz wniosek o emeryturę do 31 sierpnia 2018 r., po uprzednim rozwiązaniu stosunku pracy. Jeżeli jesteś członkiem otwartego funduszu emerytalnego przyznamy Ci emeryturę nauczycielską pod warunkiem, że zgłosisz wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa. Jeżeli zgłosisz wniosek o emeryturę po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego (lub po 31 sierpnia 2018 r. – w opisanym wyżej przypadku), przyznamy Ci emeryturę z tytułu ukończenia tego wieku. Taką emeryturę obliczymy według nowych zasad. Prawo do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym może być ustalone bez rozwiązania stosunku pracy. Wypłatę emerytury podejmiemy jednak po przedłożeniu dokumentu potwierdzającego rozwiązanie stosunku pracy. Warunki jakie musisz spełnić aby przejść na emeryturę na dotychczasowych i nowych zasadach opisaliśmy szczegółowo w ulotce „Jakie emerytury dla nauczycieli”. Poniżej wyjaśniamy w jaki sposób obliczamy wysokość emerytur według dotychczasowych i nowych zasad. Polecamy: Kodeks pracy 2018. Praktyczny komentarz z przykładami Wysokość emerytury nauczycielskiej według dotychczasowych zasad Wysokość tej emerytury zależy od: kwoty bazowej, która obowiązuje w dniu, od którego przyznaliśmy Ci emeryturę, podstawy wymiaru emerytury oraz okresów składkowych i nieskładkowych (okresy nieskładkowe uwzględnimy tylko w części, która nie przekracza 1/3 okresów składkowych). Emeryturę według dotychczasowych zasad obliczamy zgodnie z art. 53 ustawy emerytalnej, w ten sposób, że sumujemy trzy składniki: część socjalną (24% kwoty bazowej, obowiązującej w dniu, od którego przyznaliśmy Ci emeryturę), część składkową (po 1,3% podstawy wymiaru za każdy rok okresów składkowych z uwzględnieniem pełnych miesięcy), część nieskładkową (po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych z uwzględnieniem pełnych miesięcy). Kwota bazowa to 100% przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego roku kalendarzowego, po odjęciu potrąconych od ubezpieczonych składek na ubezpieczenia społeczne. Jest ona ustalana corocznie i obowiązuje od 1 marca każdego roku kalendarzowego do końca lutego następnego roku. Od 1 marca 2018 r. kwota bazowa wynosi 3731,13 zł. Podstawę wymiaru emerytury ustalimy w sposób wskazany w art. 15 ust. 4 ustawy emerytalnej. Najpierw Twoje zarobki z poszczególnych lat kalendarzowych porównamy do przeciętnych wynagrodzeń z tych lat. Uzyskane za poszczególne lata wskaźniki procentowe zsumujemy, a następnie wyciągniemy średnią (dzieląc sumę wskaźników przez liczbę lat). W ten sposób ustalimy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru (dalej: wwpw). Wskaźnik ten ograniczymy do 250%. Ten ograniczony wskaźnik pomnożymy następnie przez kwotę bazową, obowiązującą w dniu, od którego przyznaliśmy emeryturę. W ten sposób otrzymamy podstawę wymiaru emerytury. Podstawę wymiaru emerytury ustalamy od wynagrodzeń: z 10 kolejnych lat kalendarzowych wybranych z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłosiłeś wniosek o emeryturę, lub z 20 lat kalendarzowych, przypadających przed rokiem, w którym zgłosiłeś wniosek o emeryturę, dowolnie wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniom. Okresy składkowe to te, za które miałeś opłacone składki na ubezpieczenie społeczne, np. pracy na podstawie umowy o pracę, prowadzenia działalności gospodarczej lub za które nie trzeba było opłacać składek, np. czynnej służby wojskowej. Okresy te są wymienione w art. 6 ustawy emerytalnej. Okresy nieskładkowe to okresy braku aktywności zawodowej, wymienione w art. 7 ustawy emerytalnej, np. okresy pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłków chorobowego i opiekuńczego, opieki nad dziećmi, nauki w szkole wyższej. Gdy ustalimy podstawę wymiaru emerytury i wiemy ile uzbierałeś okresów składkowych i nieskładkowych, odpowiednie wartości podstawimy do wzoru, który przedstawiliśmy wyżej. To pozwoli nam wyliczyć kwotę Twojej emerytury. Jak obliczamy emeryturę według dotychczasowych zasad - przykład Pani Maria pracowała w szkole jako nauczyciel w pełnym wymiarze czasu pracy. Do 31 grudnia 2008 r. ma 31 lat stażu (27 lat składkowych i 4 lata nieskładkowe), w tym 23 lata pracy nauczycielskiej. Pani Maria rozwiązała stosunek pracy z końcem sierpnia 2017 r. i od razu zgłosiła wniosek o emeryturę. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury Pani Maria wskazała wynagrodzenie z 10 kolejnych lat kalendarzowych (lata 2007 – 2016). Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru obliczony z tego okresu wyniósł 115,45%. Do wyliczenia emerytury przyjęliśmy kwotę bazową, która obowiązywała od 1 marca 2017 r. do 28 lutego 2018 r. – 3 536,87 zł. Podstawa wymiaru emerytury wyniosła zatem 4083,32 zł (3 536,87 zł x 115,45%). W celu obliczenia emerytury zsumowaliśmy trzy składniki: część socjalną (24% x 3 536,87 zł = 848,85 zł), część składkową (27 x 1,3% x 4 083,32 zł = 1 433,25 zł), część nieskładkową (4 x 0,7% x 4 083,32 zł = 114,33 zł). Kwota emerytury brutto wyniosła 2 396,43 zł (tj. 848,85 + 1433,25 + 114,33), a po waloryzacji od 1 marca 2018 r. wskaźnikiem 102,98% - 2 467,84 zł. Gdyby Pani Maria pracowała do 31 sierpnia 2018 r. (1 rok dłużej) i wniosek o emeryturę zgłosiła, np. we wrześniu 2018 r. (nie osiągnęła jeszcze powszechnego wieku emerytalnego), podstawę wymiaru emerytury obliczylibyśmy od aktualnie obowiązującej kwoty bazowej i dlatego wyniosłaby ona, przy takich samych zarobkach 4307,59 zł (3731,13 zł x 115,45%). Od tej samej kwoty bazowej wyliczylibyśmy też część socjalną emerytury. W celu obliczenia emerytury zsumowalibyśmy trzy składniki: część socjalną (24% x 3731,13 zł = 895,47 zł), część składkową (28 x 1,3% x 4307,59 zł = 1567,97 zł), część nieskładkową (4 x 0,7% x 4307,59 zł = 120,61 zł). Kwota emerytury brutto wyniosłaby 2584,04 zł. W powyższym przypadku gdyby zarobki Pani Marii w 2017 r. były wyższe niż w 2007 r. (w stosunku do przeciętnego wynagrodzenia), przyjęlibyśmy wwpw z lat 2008-2017, a emerytura byłaby jeszcze korzystniejsza. Wysokość emerytury w powszechnym wieku emerytalnym Wysokość emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego obliczamy według nowych zasad, zgodnie z art. 26 ustawy emerytalnej. Wysokość tej emerytury zależy od: kwoty składek na ubezpieczenie emerytalne zapisanych na Twoim koncie w ZUS, do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, z uwzględnieniem ich waloryzacji, kwoty środków zapisanych na subkoncie, z uwzględnieniem ich waloryzacji, kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego, średniego dalszego trwania życia właściwego dla wieku przejścia na emeryturę. Środków zapisanych na subkoncie nie uwzględniamy przy obliczaniu emerytury przysługującej po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego, gdy: ustalamy emeryturę według tzw. mieszanych zasad, przyznajemy emeryturę kobiecie, która jednocześnie uzyskuje prawo do okresowej emerytury kapitałowej, przyznajemy emeryturę osobie, która pobierała wcześniejszą emeryturę ustaloną według dotychczasowych zasad, przyznajemy wcześniejszą emeryturę, którą obliczamy według nowych zasad. Suma zwaloryzowanych składek emerytalnych i kapitału początkowego to podstawa obliczenia emerytury. Jeżeli pobierałeś wcześniejszą emeryturę, np. z Karty Nauczyciela, to od podstawy obliczenia emerytury odejmiemy łączną kwotę świadczeń, które otrzymałeś. Bierzemy przy tym pod uwagę wysokość świadczeń przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz – przed potrąceniami lub egzekucją (jeżeli były). Średnie dalsze trwanie życia to wielkość statystyczna, która określa przeciętny okres jaki upływa od ustalenia prawa do emerytury do śmierci ubezpieczonego. Tablice trwania życia uwzględniają średnie dalsze trwanie życia w miesiącach, wspólnie dla kobiet i mężczyzn. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza je co roku w Monitorze Polskim, w formie komunikatu. Tablice te są podstawą do obliczenia emerytur, o które wnioski ubezpieczeni zgłosili od 1 kwietnia do 31 marca następnego roku. Przy ustalaniu średniego dalszego trwania życia weźmiemy pod uwagę Twój wiek: na dzień zgłoszenia wniosku o emeryturę – jeżeli wniosek zgłosiłeś w kolejnych miesiącach po miesiącu, w którym osiągnąłeś wiek emerytalny, na dzień osiągnięcia wieku emerytalnego – jeżeli wniosek zgłosiłeś w miesiącu, w którym osiągnąłeś ten wiek lub wcześniej. W zależności od tego co jest dla Ciebie korzystniejsze, wartość średniego dalszego trwania życia ustalimy (dla wieku określonego jak w poprzednim akapicie) według tablic obowiązujących: w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę, w dniu osiągnięcia wieku 60 lat przez kobietę i 65 lat przez mężczyznę. Przykład – ustalanie średniego dalszego trwania życia Pani Julia urodziła się 2 marca 1957 r. Wniosek o emeryturę zgłosiła 12 marca 2018 r. W dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę ma ukończone 61 lat życia. Średnie dalsze trwanie życia dla osoby w tym wieku ustalone według tablicy obowiązującej: w dniu, w którym zgłosiła wniosek wynosi 254,2 miesięcy, w dniu jej 60-tych urodzin wynosi 250,6 miesięcy. Do obliczenia emerytury Pani Julii przyjmiemy korzystniejszy wariant tj. 250,6 miesięcy. Przykład - jak obliczamy emeryturę według nowych zasad Pani Zofia ur. 15 marca 1957 r. wniosek o emeryturę zgłosiła 20 marca 2018 r. W 1999 roku nie przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego, w związku z czym całość jej składki emerytalnej zapisywana jest na koncie w ZUS. Udokumentowała na 1 stycznia 1999 r. 16 lat i 11 miesięcy składkowych oraz 7 lat i 3 miesiące nieskładkowe (w tym okres sprawowania opieki nad dziećmi). Pani Zofia do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego wskazała wynagrodzenia z 10 lat kalendarzowych 1989-1998. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału wyniósł 100,89%. Do ustalenia wysokości emerytury przyjęliśmy: kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego – 486 623,51 zł, kwotę składek zapisanych na koncie – 189 542,19 zł, średnie dalsze trwanie życia ustalone według tablicy obowiązującej w dniu osiągnięcia wieku 60 lat – 250,6 miesięcy. Wyliczona emerytura wynosi 2698,19 zł. Rekompensata za pracę nauczycielską Za pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w tym pracę nauczycielską ustalimy Ci rekompensatę, jeżeli: przed 1 stycznia 2009 r. pracowałeś w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez co najmniej 15 lat, nie masz ustalonego prawa do wcześniejszej emerytury, np. z Karty Nauczyciela, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego lub emerytury pomostowej, wystąpisz z wnioskiem o emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym. Rekompensatę ustalamy w formie dodatku do kapitału początkowego na wniosek o emeryturę powszechną. Jej wysokość zależy między innymi od stażu pracy oraz czasu, przez jaki pracowałeś w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Jak wyliczamy rekompensatę? Rekompensatę obliczamy według wzoru: R = 64,32 x K x X gdzie: R - oznacza kwotę rekompensaty, K - oznacza kwotę emerytury „hipotetycznej” obliczonej w decyzji o ustaleniu kapitału początkowego (kwota hipotetycznej emerytury na 31 grudnia 1998 r. = część socjalna + część za okresy składkowe + część za okresy nieskładkowe), X - oznacza współczynnik określający, jaka część wymogów do wcześniejszej emerytury została spełniona do 31 grudnia 2008 r. Obliczamy go według następującego wzoru: w przypadku kobiet: w przypadku mężczyzn: gdzie: So – oznacza okresy składkowe i nieskładkowe osiągnięte przed 1 stycznia 2009 r., Sw - oznacza okres wykonywania przed 1 stycznia 2009 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy emerytalnej, Ws - oznacza obniżony wiek emerytalny w rozumieniu przepisów ustawy emerytalnej, W - oznacza wiek ubezpieczonego w dniu 31 grudnia 2008 r. w pełnych latach zaokrąglonych w górę. Przykład Pan Jan z wnioskiem o emeryturę wystąpił w wieku 66 lat i 2 miesięcy. Nie miał ustalonego prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy nauczycielskiej. Na dzień 1 stycznia 2009 r. udokumentował 30 lat i 10 miesięcy składkowych, w tym 16 lat i 7 miesięcy pracy nauczycielskiej wykonywanej w pełnym wymiarze czasu pracy oraz 5 lat pracy nauczycielskiej na ¾ etatu. Do ustalenia kapitału początkowego na 1 stycznia 1999 r. przyjęto 19 lat i 7 miesięcy składkowych oraz 4 lata i 6 miesięcy nieskładkowych. Pan Jan do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego wskazał wynagrodzenia z 10 lat kalendarzowych 1989-1998. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału wyniósł 161,91%. Jak wyliczamy rekompensatę? Kwota emerytury hipotetycznej ustalona w decyzji o ustaleniu kapitału początkowego to 795,47 zł. Kwotę rekompensaty ustalimy następująco: 64,32 x 795,47 zł x 0,98 = 50 141,34 zł, gdzie: 50 141,34 zł – kwota rekompensaty 64,32 – wartość stała 795,47 zł – kwota emerytury hipotetycznej obliczonej w decyzji o ustaleniu kapitału początkowego 0,98 – współczynnik określający, jaka część wymogów do wcześniejszej emerytury została spełniona do 31 grudnia 2008 r., obliczony: Podane we wzorze wartości oznaczają: 30,83 – okresy składkowe i nieskładkowe osiągnięte przed 1 stycznia 2009 r., 25 – wymagany staż emerytalny, 16,58 – okres wykonywania przed 1 stycznia 2009 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy emerytalnej, 15 – wymagany okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, 58 – wiek ubezpieczonego w dniu 31 grudnia 2008 r. w pełnych latach zaokrąglonych w górę, 60 – obniżony wiek emerytalny w rozumieniu przepisów ustawy emerytalnej, 18 – wartość stała. Rekompensata w kwocie 50 141,34 zł stanowi dodatek do kapitału początkowego, który na dzień 1 stycznia 1999 r. wyniósł 166 253,23 zł. Rekompensata i kapitał początkowy podlegały następnie waloryzacjom przeprowadzanym corocznie w czerwcu oraz waloryzacjom kwartalnym uzależnionym od miesiąca przejścia na emeryturę. Emerytura bez rekompensaty Do ustalenia wysokości emerytury przyjęliśmy: kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego – 611 293,11 zł, kwotę składek zapisanych na koncie, z uwzględnieniem ich waloryzacji – 103 000,53 zł, średnie dalsze trwanie życia dla wieku 66 lat i 2 miesięcy 209,90 miesięcy. Wyliczona emerytura wynosi 3 403,02 zł. Emerytura z rekompensatą Do ustalenia wysokości emerytury z rekompensatą przyjęliśmy: kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego wraz z rekompensatą – 795 656,78 zł, kwotę zwaloryzowanych składek zewidencjonowanych na koncie – 103 000,53 zł, średnie dalsze trwanie życia 209,90 miesięcy. Wyliczona emerytura wynosi 4 281,36 zł. Rekompensatę za pracę w szczególnych warunkach doliczamy do kapitału początkowego, który dla osób z dużym stażem pracy przed 1999 r. jest istotnym elementem podstawy obliczenia emerytury powszechnej, a tym samym rekompensata ma znaczący wpływ na wysokość emerytury powszechnej. Dłuższa praca wyższa emerytura Wysokość emerytury według nowych zasad zależna jest między innymi od kwoty zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne, opłaconych za okresy po 31 grudnia 1998 r. Dłuższa aktywność zawodowa, a tym samym dalsze opłacanie składek emerytalnych powoduje, że wzrasta kwota składek zapisanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego. Dodatkowo kwota kapitału początkowego i składek zapisanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego wzrasta wskutek kolejnych waloryzacji. Ubezpieczonemu, który zdecyduje się przejść na emeryturę w późniejszym wieku, do obliczenia podstawy wymiaru emerytury, przyjmiemy zatem wyższy kapitał początkowy oraz wyższą kwotę składek. Przyjmiemy jednocześnie niższe (z każdym kolejnym miesiącem) średnie dalsze trwanie życia przez które podzielimy podstawę obliczenia emerytury. Przykład 1 Pan Zbigniew urodzony w listopadzie 1950 r. zgłosił wniosek o emeryturę w lutym 2017 r. Do ustalenia wysokości emerytury przyjęliśmy: kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego – 620 678,86 zł, kwotę zwaloryzowanych składek zewidencjonowanych na koncie – 404 401,39 zł, średnie dalsze trwanie życia 205,70 miesięcy (wg tablicy obowiązującej w dniu zgłoszenia wniosku). Wyliczona emerytura wyniosła 4 983,38 zł. Nie podjęliśmy wypłaty emerytury, gdyż Pan Zbigniew nadal pozostawał w zatrudnieniu. Pan Zbigniew pracował do 31 sierpnia 2017 r. i wniosek o podjęcie wypłaty emerytury zgłosił we wrześniu 2017 r. Do ustalenia wysokości emerytury przyjęliśmy: kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego – 661 968,56 zł, kwotę zwaloryzowanych składek zewidencjonowanych na koncie – 434 054,97 zł, średnie dalsze trwanie życia 200,90 miesięcy (wg tablicy obowiązującej w dniu osiągnięcia podwyższonego wieku emerytalnego). Wyliczona emerytura wyniosła 5 455,57 zł. Od 1 września 2017 r., tj. po rozwiązaniu stosunku pracy podjęliśmy wypłatę emerytury. Przykład 2 Pani Jadwiga urodzona we wrześniu 1957 r. zgłosiła wniosek o emeryturę w październiku 2017 r. Do ustalenia wysokości emerytury przyjęliśmy: kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego – 274 735,14 zł, kwotę zwaloryzowanych składek zewidencjonowanych na koncie – 249 800,01 zł, średnie dalsze trwanie życia 262,50 miesięcy (wg tablicy obowiązującej w dniu zgłoszenia wniosku). Wyliczona emerytura wyniosła 1998,23 zł. Nie podjęliśmy wypłaty emerytury, gdyż Pani Jadwiga nadal pozostawała w zatrudnieniu. Pani Jadwiga pracowała do 30 listopada 2017 r. i wniosek o podjęcie wypłaty emerytury zgłosiła w grudniu 2017 r. Do ustalenia wysokości emerytury przyjęliśmy: kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego – 274 735,14 zł, kwotę zwaloryzowanych składek zewidencjonowanych na koncie –251 400,31 zł, średnie dalsze trwanie życia 261,00 miesięcy (wg tablicy obowiązującej w dniu zgłoszenia wniosku o podjęcie wypłaty emerytury). Wyliczona emerytura wyniosła 2 015,84 zł. Od 1 grudnia 2017 r. tj. po rozwiązaniu stosunku pracy podjęliśmy wypłatę emerytury. Wysokość emerytury należnej poszczególnym ubezpieczonym obliczamy wyłącznie na wniosek zgłoszony w tej sprawie. Do wniosku powinny być dołączone dokumenty, które uzasadniają ustalenie prawa do emerytury oraz pozwalają na obliczenie jej wysokości. Wysokość emerytury zależna jest od wielu parametrów, które zmieniają się w zależności od daty przejścia na emeryturę, np. w przypadku emerytury nauczycielskiej – kwoty bazowej, a w przypadku emerytury na nowych zasadach – wskaźników waloryzacji kapitału początkowego i składek, średniego dalszego trwania życia. Nie znamy wartości przyszłych wskaźników waloryzacji i innych parametrów, które mają wpływ na wysokość świadczenia. Wobec tego kwota hipotetycznej lub prognozowanej emerytury, nie jest odzwierciedleniem rzeczywistej kwoty emerytury ustalonej na dzień faktycznego przejścia na to świadczenie. Podstawa prawna Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( z 2017 r. z Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela ( z 2017 r. poz. 1189, z Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych ( z 2017 r. poz. 664 z

wniosek o podjęcie wypłaty emerytury 2018